Kariuomenės demokratinė kontrolė: atvejo tyrimas
Černius, Nerijus |
Matonytė, Irmina | |
Darbe nagrinėta: darbo pradžioje pateikiami pagrindiniai Lietuvos kariuomenės demokratinės kontrolės istoriniai aspektai, po to pateikiamas šios kontrolės teisinis ir konstitucinis institucionalizavimas. Paskutiniame skyriuje atkreipiamas dėmesys į įvairius kariuomenės demokratinę kontrolę vykdančius subjektus. Darbas užbaigiamas įvertinant aktualias kontolės įgyvendinimo kryptis ir kariuomenės demokratinės kontrolės Lietuvoje iššūkius, atsižvelgiant į Lietuvos patirties kariuomenės demokratinės kontrolės srityje perspektyvas. Darbo tikslas: šio tyrimo tikslas yra apibrėžti kariuomenės demokratinės kontrolės problemas, ypatingai atkreipiant dėmesį į formalių subjektų veiklą šiame procese, t.y. vykdomųjų, įstatymų leidimo ir teisminių organų– valstybės vadovą, Vyriausybę, krašto apsaugos ministrą, parlamentą ir jo komitetą, teisminius organus, taip pat nepriklausomus organus (institucinis aspektas). Taip pat, dėmesys koncentruojamas į karinių tradicijų stoką, kaip kariuomenės demokratinės kontrolės nepakankamai gero veikimo praktikoje prielaidą (socialinis aspektas). Darbo objektas: Lietuvos kariuomenės demokratinės kontrolės turinčios tam tikras bendrus, kartu ir specialius kontrolės požymius tyrimas. Darbe naudoti tyrimo metodai: darbui atlikti naudota teisinių dokumentų, mokslinės literatūros ir informacinių šaltinių sisteminė analizė, dokumentų turinio (content), lyginamosios duomenų analizės, matematinės statistikos, praktinio stebėjimo, analitinis bei apibendrinimo metodai. Lietuvos akademinė bendruomenė skiria mažai dėmesio kariuomenės demokratinei kontrolei. Tiktai nedidelė dalis tyrimų yra atlikti šioje srityje. Darbe analizuojama kariuomenės demokratinės kontrolės plėtra ir kaip ši kontrolė veikia praktikoje. Atlikti tyrimai pateikia kariuomenės kontrolės prognozes ir plėtros perspektyvas.
Work investigates into: at the begining of work there are given main historical asspects of Lithuanian control of the military. After that there is shown juridical and constitutional institutional of this control. In the last chapter there is noticed different subjects who hand democratic control of the military. The study will conclude with a stock-taking of relevant implementation trends and challenges of democratic control of the military in Lithuania and considered from the perspective of the Lithuanian lessons learned. Purpose of the work: is to define the problem of democratic control of the military, especially the activities of the formal actors concerned in this process, i.e. the executive, legislative and judicial organs – Head of state, Government, Minister of Defence, Parliament and its commitete, judicial organs, respectively other independent organs (institutional aspect). The assiduity concentrated to the lack of military traditions as the assumption of undersell good democratic control of the military effect in practice. The objects of this research: is Lithuanian democratic control of the military with certain general, but specific control characteristics. Research methods used in the work: system analysis of relevant legal documents, scientific literature and information sources, document content analysis, comparative data analysis, mathematical statistics, practical observation as well as the analytical and the generalizing methods. The Lithuanian academic groundlessly pays little attention to democratic control of the military. Only several research are made to this subject. The article analyses development of democratic control of the military in Lithuania and how this control operative in practice. The article gives prognosis on its development perspectives.